Succesvol ringseizoen najaar 2022
Voor het vierde jaar op rij werd het vogelringstation in het Zwin Natuur Park een volledig najaar bemand. Alweer een heel mooie, continue inspanning van wetenschappelijk ringwerk, in samenwerking met onze partner BeBirds, de vogelringdienst van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). Tal van bezoekers van het Zwin Natuur Park konden het ringen van nabij meemaken aan de ringhut in het park.
Van 1 augustus tot en met 11 november werden in totaal 7.054 vogels voorzien van een wetenschappelijke ring aan de poot. Op 15 van in totaal 103 dagen in deze periode kon er niet geringd worden door te slechte weersomstandigheden. Vooral op het einde van de periode zorgde aanhoudende, vrij krachtige wind uit het zuidwesten voor omstandigheden die het ringen vaak belemmerden. Niettemin was de inspanning wederom behoorlijk constant. Een zo constant mogelijke inspanning is belangrijk voor de wetenschappelijke waarde van de verzamelde gegevens.
Naast de 7.054 vogels die nieuw geringd werden, waren er ook 539 terugvangsten van vogels die al eerder geringd waren. Die teruggevangen vogels waren voor een groot deel vogels die al eerder in het Zwin Natuur Park geringd waren, maar er waren ook exemplaren bij die van elders afkomstig waren. Sommige waren eerder geringd op andere plaatsen in België, maar er waren ook buitenlandse terugmeldingen uit onder meer Nederland, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, en Denemarken.
Hogere aantallen dan 2021
Het totaal voor 2022 ligt duidelijk hoger dan vorig jaar, toen in dezelfde periode ongeveer duizend exemplaren minder werden geringd. Het hogere aantal in 2022 past in een breder plaatje waarin ook op andere ringstations in België duidelijk hogere aantallen werden vastgesteld van een aantal zangvogelsoorten. Vermoedelijk zorgde het overwegend warme, droge weer voor een verhoogd broedsucces bij vele soorten. Er waren wellicht minder mislukte broedgevallen in vergelijking met 2021, toen de nattere weersomstandigheden tijdens het broedseizoen net voor een verhoogde mislukkingsgraad kunnen hebben gezorgd. Om dergelijke jaarlijkse schommelingen vast te stellen is het van belang dat op wetenschappelijke ringstations zoals in het Zwin Natuur Park een jaarlijkse, vaste monitoring wordt gedaan.
De hogere aantallen in 2022 danken we vooral aan het eerste deel van de ringperiode. In het laatste deel van het najaar, en dan vooral eind oktober en begin november, waren de aantallen aan de lage kant. Er was in het latere najaar van 2022 geen opvallende influx zoals we die in de vorige jaren wel hadden (van goudhaan in 2020 en van pimpelmees in 2021). Daarnaast waren de weersomstandigheden in die periode (sterke overheersing van wind uit zuidwestelijke tot zuidelijke richting) niet van die jaar om grote aantallen vogels te concentreren langs de kust.
Hoogtepunten
Een nadere blik op de resultaten laat zien dat het niet ontbrak aan hoogtepunten.
In totaal werden vogels van 59 verschillende soorten geringd. De meest geringde soort was, zoals gebruikelijk, de zwartkop, met 2.684 nieuw geringde exemplaren. De top drie werd vervolledigd door roodborst (742 nieuw geringd) en kleine karekiet (617 nieuw geringd).
Opvallende aantallen waren er onder meer van Cetti’s zanger, rietzanger en vuurgoudhaan. Ook andere soorten scheerden hoge toppen. Hieronder worden een aantal soorten waarvan opvallende aantallen werden vastgesteld nader besproken.
Cetti's zanger
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 366
Een absoluut recordaantal! Met ruime voorsprong het beste jaar ooit sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het totaal van 366 vogels is ongelofelijke toename van zo maar even 377% ten opzichte van het vorige najaarsrecord in 2020. Er waren vijf dagen waarop meer dan 20 exemplaren werden geringd, met als topdag 42 exemplaren op 30/09. De Cetti’s zanger was in 2022 de vijfde talrijkste soort die werd geringd op het ringstation. Nog maar enkele jaren geleden was dat ondenkbaar geweest.
Fitis
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 82
Een nieuw najaarsrecord sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Fitispopulaties nemen al geruime tijd af in grote delen van Europa. In de periode 2019-2021 werden jaarlijks steeds minder fitissen geringd in het Zwin, maar 2022 sprong er in positieve zin uit.
Bladkoning
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 12
Het tweede beste jaar sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. De beste dag was 30/09, met drie exemplaren.
Rietzanger
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 397
Een sterk nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het totaal voor het najaar van 2022 ligt maar liefst 305% hoger dan het vorige record uit 2019. Het was opmerkelijk dat er geen enkele echte topdag met grote aantallen bovenuit stak. Het aantal rietzangers lag globaal op nogal wat dagen aan de hoge kant. In augustus werden bijna evenveel rietzangers gevangen als kleine karekieten, terwijl die laatste soort in regel duidelijker talrijker is. De beste dag was 6/08, met 28 exemplaren.
Kleine karekiet
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 617
Nipt een nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Net als bij rietzanger was er geen echte topdag die er bovenuit stak. De beste dag was 15/08, met 49 exemplaren.
Bosrietzanger
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 73
Nipt nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. De aantallen gevangen bosrietzangers waren vrij stabiel in de periode 2019-2022.
Spotvogel
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 12
Hoewel het om bescheiden cijfers gaat was 2022 wel duidelijk een recordjaar voor spotvogel. De soort houdt als broedvogel betrekkelijk goed stand in het Zwin, en wellicht verklaart de staat van die lokale broedpopulatie in zekere mate het redelijke aantal vangsten.
Zwartkop
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 2.684
Zoals steeds de meest gevangen soorten, maar wel één van de lagere aantallen sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Er was wel een kleine toename na de dip in 2021. De topdag was 12/09, met 205 exemplaren.
Vuurgoudhaan
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 253
Het op één na beste jaar sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is, en ook een toename met 253% na het daljaar 2021. De beste dag viel al heel vroeg, op 2/09 met 20 exemplaren.
Winterkoning
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 155
Een sterk nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het totaal voor het najaar van 2022 ligt 170% hoger dan het vorige record uit 2020. De beste dag was 26/10 met 19 exemplaren.
Merel
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 231
Een sterk nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het totaal voor het najaar van 2022 ligt 253% hoger dan het vorige record uit 2020. De beste dag was 20/10 met 33 exemplaren.
Koperwiek
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 22
Hoewel het om zeer bescheiden aantallen gaat voor een soort die zo talrijk passeert op trek, was het totaal in 2022 ruim een verviervoudiging van het vorige najaarsrecord.
Zanglijster
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 134
Een sterk nieuw record sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het totaal voor het najaar van 2022 ligt 243% hoger dan het vorige record uit 2020. De beste dag was 20/10 met 20 exemplaren.
Roodborst
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 742
Roodborst blijft de tweede meest gevangen soort, zoals in vorige jaren, maar wel één van de lagere aantallen sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. De voorbije jaren waren er topdagen met ruim 100 vangsten per dag, maar in 2022 was er geen dergelijke topdag. De beste dag was 25/09, met 41 exemplaren.
Nachtegaal
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 14
Hoewel het om bescheiden cijfers gaat was 2022 wel duidelijk een recordjaar. Nachtegaal doet het als broedvogel betrekkelijk goed in het Zwin, met de voorbije jaren een toename. Wellicht verklaart de staat van die lokale broedpopulatie in belangrijke mate het redelijke aantal vangsten.
Roodborsttapuit
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 10
Geen groot aantal, maar wel opvallend hoog in vergelijking met de vorige jaren sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. In de periode 2019-2021 was slechts één exemplaar gevangen (in 2021)!
Sijs
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 50
Een nieuw najaarsrecord sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het hoge aantal zal wel in belangrijke mate te verklaren zijn doordat er in 2022 gerichte inspanning werd gedaan voor deze soort.
Rietgors
aantal nieuwe vangsten najaar 2022: 51
Een nieuw najaarsrecord sinds in 2019 de vaste najaarsmonitoring in het Zwin Natuur Park begonnen is. Het hoge aantal zal wel in belangrijke mate te verklaren zijn doordat er in 2022 gerichte inspanning werd gedaan voor deze soort.
Bijzondere soorten
Schaarse/bijzondere soorten dit jaar waren waterral, porseleinhoen, oeverloper (zeven vangsten), ijsvogel (weliswaar slechts één vangst), draaihals, kleine bonte specht, bladkoning (12 vangsten), blauwborst (drie vangsten), bonte vliegenvanger (negen vangsten), snor (één vangst + één hervangst van een exemplaar met een Franse ring), sperwergrasmus (twee vangsten), grauwe vliegenvanger, zwarte roodstaart, boompieper (zes vangsten), roodborsttapuit (tien vangsten) en goudvink.
De topvangsten dit jaar waren drie buidelmezen, vier Siberische tjiftjaffen, een grote karekiet, maar liefst vier waterrietzangers en – top-of-the-bill – een krekelzanger (nieuwe soort voor het Zwin).
Alle resultaten van 2022 (en ook van vorige jaren) kunnen in detail worden geraadpleegd via https://trektellen.nl/site/info/2435.
