Ooievaar Guido, Y0178

Status 7-17 januari 2021

We moeten helaas slecht nieuws melden: zenderooievaar Guido is niet meer. Sinds 17 januari wijzen alle signalen die de zender uitstuurt er op dat er geen beweging meer is, dus hoogstwaarschijnlijk is Guido omgekomen.

Guido overwinterde sinds 15/11 vlakbij Tanger. Zijn bewegingen waren al die tijd beperkt geweest, en hij bracht veel tijd door op een afvalstort net buiten de stad. Op 12/01 maakte hij een uitstap van een 12-tal kilometer naar het zuiden. Vlakbij het dorpje Douar Bibane is het fout gelopen. Dit spijtige voorval doet denken aan ooievaar Emily die in februari vorig jaar door elektrocutie om het leven kwam in Marokko. Guido’s laatste signalen komen uit de buurt van een spoorlijn. Er zou nu opnieuw elektrocutie in het spel kunnen zijn of misschien botsing met een trein. De reden is voorlopig onbekend. We proberen via contacten ter plaatse alsnog meer duidelijkheid te krijgen.

Het drukt ons ineens wel met onze neus op de feiten dat vogels verre van een risicoloos bestaan leiden. We hebben totnogtoe gelukkig (hout vasthouden!) veel geluk gehad met onze zenderooievaars. Er is weinig sterfte en de meeste zenders werken goed. De sterfte bij jonge vogels in de eerste weken en maanden na het uitvliegen is normaal gezien aanzienlijk. Dat er nog ‘maar’ twee van vijf gezenderde ooievaars zijn uitgevallen is eigenlijk een succes. Guido heeft ons in elk geval de voorbije maanden zeer waardevolle data bezorgd over trek- en overwinteringsgedrag van onze (jonge) Zwin-ooievaars. Deze data zullen we zeker kunnen gebruiken om verder onderzoek te voeren naar deze bijzondere vogelsoort. 

Status 16 december 2020 - 7 januari 2021

Guido bleef ook op zijn zelfde stek, bij de stad Tanger, in het uiterste noorden van Marokko. De vogel houdt zich vooral op aan de oostrand van de stad, op enkele korte uitstappen in zowel oostelijke als in zuidwestelijke richting na. Daarbij kwam Guido tot maximaal 20 kilometer van Tanger terecht.

Status 22 november - 14 december 2020

Guido, de broer van Kris, bleef in Tanger, in het uiterste noorden van Marokko. Na een eerder verblijf iets verder naar het zuiden, was Guido op 15/11 weer noordwaarts gevlogen, tot Tanger, aan de Straat van Gibraltar. Het leek er even op dat hij enkele weken na de zuidwaartse oversteek van de Straat er alweer in omgekeerde richting zou oversteken, maar dat is dus niet het geval gebleken. Guido lijkt te gaan overwinteren in Tanger. Voedsel zoeken gebeurt op een afvalstort net ten oosten van de stad. Overnachten doet hij vaak in het centrum van Tanger.

Status 5-20 november 2020

Van onze jonkies die in 2020 werden gezenderd was het Guido die het meest opviel. Tot 5/11 bleef hij waar hij al een aantal weken zat, in landbouwgebied langs de Sebou-rivier iets ten noorden van Kénitra, meer bepaald ten noorden van een kleine dorpje met de naam Douar Meknassate. Op 5/11 en 6/11 maakte Guido een kort uitstapje naar het noorden, naar de grote lagune van Merja Zerga bij het stadje Moulay Bousselham. Bij vogelkijkers met al wat jaren op de teller zal die naam een lichtje doen branden: Merja Zerga was tot iets meer dan 25 jaar geleden de laatste betrouwbare plek op Aarde om de inmiddels wellicht uitgestorven dunbekwulp te zien. Na zijn uitstapje keerde Guido terug richting Douar Meknassate. Niet voor lang echter: op 11/11 reisde de vogel ca. 55 kilometer naar het noorden, met weer een korte tussenstop in Merja Zerga, tot de omgeving van de stad Larache. Daar verbleef Guido enkele dagen in landbouwgebied langs de Loukkos-rivier, net ten oosten van Larache. Op 15/11 vloog de ooievaar nog eens een 70-tal kilometer naar het noorden, tot aan de grote stad Tanger. Blijkbaar had hij genoeg van het plattelandsleven van de voorbije weken: Guido pendelt sindsdien tussen een enorm afvalstort net buiten de stad en enkele slaapplaatsen in Tanger zelf. Boeiend om te zien hoe de vogel nu alweer naar het noorden vloog! Tanger ligt aan de zuidkant van de Straat van Gibraltar. Iets meer dan een maand eerder, op 13/10 was Guido de Straat al overgestoken vanuit Europa. Zou hij na goed aan maand het al voor bekeken houden in Marokko en Afrika? Het is bekend er laat in het najaar ooievaars zijn die alweer de Straat oversteken in noordelijke richting. Spannend om te zien wat Guido van plan is!

Status 15-30 oktober 2020

Guido was de tweede van de zender-ooievaars uit 2020 die in Marokko terecht kwam. Hij zat nog altijd op de plek waar hij in de vorige update zat: in landbouwgebied langs de Sebou-rivier iets ten noorden van Kénitra, meer bepaald ten noorden van kleine dorpjes met de naam Dour Nejaja en Douar Meknassate.

Status 1-14 oktober 2020

Van 4 tot 10 oktober stopte de ooievaar bij Puebla de Cazalla, waar Kris eind september ook even stopte. Guido deed er vooral dezelfde plekken aan als Kris: een afvalstort (voedsel) en een klein stuwmeer (slaapplaats). Blijkbaar vond Guido het er wel leuker, want hij bleef er langer dan Kris.

De trekonrust is duidelijk nog niet helemaal voorbij voor Guido, want op 10 oktober vloog hij alweer door naar het zuidwesten. Op enkele dagen, en met voornamelijk stopplaatsen in landbouwgebied langs de Guadalquivir en nabij Cadiz, kwam de vogel op 12 oktober aan in La Janda, een groot landbouwgebied bij Vejer de la Frontera in het uiterste zuiden van Andalusië. Hier wordt veel aan rijstteelt gedaan, en in die rijstvelden komen grote aantal Amerikaanse rivierkreeften voor. Dat zijn exoten die ooit in de Spaanse natuur zijn terecht gekomen, en zich daar nu massaal voortplanten in met name rijstvelden. Het is bekend dat een aantal vogelsoorten, waaronder ooievaars die aantrekkelijke voedselbron inmiddels hebben ontdekt. La Janda is een goed bekende plek voor ons zenderproject. In het najaar van 2019 stopte elk van de drie zenderooievaars die toen rondvlogen, Emily, Reinout en Hadewijch in dit gebied.

Voor Emily en Hadewijch was het de springplank van waar ze naar Marokko zijn doorgevlogen. Guido was geen uitzondering op die regel! Op 13 oktober, kort na de middag maakte hij, als tweede van onze Zwin-zender-ooievaars dit najaar, de oversteek naar Afrika! Hij deed er iets minder dan de 30 minuten over om Straat van Gibraltar, de zee-engte tussen Europa en Afrika over te steken. Guido vloog na de overtocht nog 140 kilometer verder zuidelijk door in Marokko. Hij stopte in landbouwgebied bij het plaatsje Douar Nejajaa. Dat is dichtbij Douar El Fokra, een plek waar zender-ooievaar Emily in september-oktober 2019 enkele weken doorbracht. Op 14 oktober bleef Guido in deze omgeving rondhangen.

Status 23-30 september 2020

Op 23 september schoof Guido een beetje verder op, en kwam op dezelfde plaats terecht als Kris, bij dezelfde afvalstortplaats tussen Cintruénigo en Tudela. Op 24 september bleef Guido hier present, maar Kris had geen zin om op nestgenoot Guido te wachten, want hij vertrok verder op 24 september (daarover straks meer). Op 25 september trok Guido na een rustdag ook verder. In tegenstelling tot wat andere van onze zender-ooievaars voorheen deden hield Guido geen zuidwestelijke koers aan die via Madrid ging, maar wel pal zuidwaarts. De vogel trok die dag over een grote afstand van ca. 320 kilometer, en overnachtte in het plaatsje Fuensanta, in de regio Castilla-La Mancha. Blijkbaar had Guido door dat de trekrichting niet helemaal goed zat, want de volgende dag maakte hij een duidelijke koerswijziging richting noordwest, ca. 100 kilometer tot in Quintanar de la Orden. Van daar werd de steven weer naar het zuidwesten gewend. De volgende drie dagen vloog Guido ca. 275 kilometer verder tot in Centraal-Andalusië, tot een afvalverwerkingsplaats nabij Aguilar de la Frontera. De stop- en overnachtingsplaatsen onderweg waren, opnieuw, afvalverwerkingsplaatsen nabij Almagro en de stad Cordoba.

Status 15-22 september 2020

Guido was al enkele dagen voor Kris en Esperanza vertrokken van hun langdurige stopplaats in Noord-Frankrijk. Hij nam een iets westelijker route. Guido bleef tot 16 september enkele dagen op zijn laatste stopplaats bij de stad Caen, en vloog dan verder. Op 2 dagen vloog hij ongeveer 280 zuid-zuidwestwaarts. Ten zuiden van Nantes botste de vogel op de Atlantische kust, en paste zijn route aan naar zuidoost. Guido passeerde op 19 september ook langs Rochefort, waar Kris en Esperanza enkele dagen eerder overnacht hadden. Hij vermeed het Gironde-estuarium door een eind meer naar het oosten te vliegen dan zijn twee voorgangers. Op 20n september trok Guido ongeveer 160 kilometer zuidwaarts, langs Bordeaux, op vrijwel precies dezelfde vliegroute als Kris en Esperanza. Hij overnachtte bij het stadje Tartas en bleef daar ook op 21 september. Op 22 september sprong hij zuidwaarts (en kruiste dus de route van de ‘zoekende’ Esperanza!). Hij bleef een heel eind doorvliegen in Spanje, en bereikte op 30 kilometer na niet de slaapplaats van Kris die avond! De jonge zenderooievaars van 2020 maken het zeker en vast wel boeiend! Er zitten boeiende verhaallijnen in: zullen nestgenoten Kris en Guido weer bij elkaar komen, nu ze na verschillende routes door Frankrijk weer dicht bij elkaar zijn in Noord-Spanje?

Status 4-15 september 2020

De weg van Guido scheidde zich van de andere twee, (zijn nestgenoot) Kris en Esperanza. Guido vloog op 6 september voor 170 kilometer zuidwestwaarts, tot het plaatsje Point-Authou, uiteraard aangetrokken door een afvalverwerkingsbedrijf. Op 12 september vloog hij verder westwaarts, tot de omgeving van de stad Caen in het zuiden van Normandië, naar alweer een andere afvalverwerkingsplaats bij het dorpje Moult.

Status 1-3 september 2020

Kris, Guido en Esperanza bleven de voorbije dagen rondhangen bij de afvalverwerkingsplaats in het dorpje Maninghem in Noord-Frankrijk. Daar zitten ze al sinds 17 augustus.

Op 1 september verlieten Kris en Guido na de middag hun pleisterplaats, voor een vlucht richting zuidwesten. Zouden ze verder trekken? Helaas: na goed 25 kilometer kwamen ze steeds dichter bij de kust in de buurt van Conchil-le-Temple, en daar begonnen ze toch weer noordwaarts te vliegen. Via een omwegje vlogen ze in een boog weer naar Maninghem. Al bij al duurde het uitstapje 2,5 uur. Esperanza, de derde ooievaar, deed niet mee aan het uitstapje. Blijkbaar voelen deze vogels zich nog niet helemaal klaar om een grote trektocht te maken? Of zitten ze op een plaats met een zeer aantrekkelijk voedselaanbod? Combinatie van beide? We zijn benieuwd of ze binnenkort alsnog in beweging zullen komen.

Status 22-31 augustus 2020

Guido, Kris en Esperanza zitten nog steeds bij elkaar, bij een afvalverwerkingsplaats in het dorpje Maninghem, in het Noord-Franse departement Pas-de-Calais. In vogelvlucht is dat ongeveer 135 kilometer van het Zwin. Blijkbaar is dit een plek waar ze genoeg voedsel vinden. Ze verblijven er al sinds 17 augustus. Vermoedelijk zitten ze er in het gezelschap van nog andere ooievaars. Mogelijk zijn daarbij nog andere, niet-gezenderde-Zwin-ooievaars, want zoals je misschien nog weet vertrokken de zenderooievaars op 13 augustus uit het Zwin in een groepje van in totaal 8 jonge ooievaars.

Status 14-20 augustus 2020

De andere drie jonge zenderooievaars, Kris, Guido en Esperanza, zijn nog altijd samen. Ook zij vlogen op 14 augustus weer noordwaarts richting België. Ze hielden een iets westelijker koers aan dan Cora. Ze trokken tot in Esen, bij Diksmuide, waar ze de nacht doorbrachten. De volgende dag ging het verder noordwaarts. Toen ze kort rond de middag Oostende bereikten, en de zee voor zich zagen opdoemen, moesten ze een keuze maken: verder noordwaarts of scherp afbuigen naar het zuidwesten. Hun trekinstinct gaf de juiste richting aan: ze maakten een scherpe bocht en de volgende kust tot ter hoogte van Duinkerke in Noord-Frankrijk, waar ze rond 15u30 aankwamen. Daar pasten ze hun koers weer aan, en vlogen meer landinwaarts richting zuiden. Ze brachten de nacht door op grote hoogspanningsmasten tussen de Frans-Vlaamse dorpjes Merckeghem en Bollezeele. De volgende dag, 16 augustus vlogen ze een kort eind tot in Lumbres. Een afvalverwerkingssite trok daar hun aandacht, en ze bleven er hangen tot 17 augustus rond de middag. Dan trokken ze weer verder, maar na ongeveer 20 kilometer hielden ze alweer halt bij het dorpje Maninghem, weer bij een afvalverwerkingsplaats. Daar bleven ze tenminste tot 20 augustus hangen. In tegenstelling tot de jonge ooievaars die vorig jaar vanuit het Zwin op hun eerste trek begonnen, is het dus minder snel aan het gaan deze keer. Een week na hun vertrek zitten Kris, Guido en Esperanza op ongeveer 135 kilometer van het Zwin in Noord-Frankrijk. Anderzijds: de lichting van vorig vertrok pas rond deze tijd, op 21 augustus, uit het Zwin

Status 13 augustus 2020

We kunnen met veel spanning melden dat de vier jonge zenderooievaars die we in 2020 van een zender hebben voorzien in het Zwin Natuur Park (Guido, Kris, Esperanza en Cora) op 13 augustus aan hun grote avontuur zijn begonnen!

Ongeveer een maand geleden verlieten deze jonkies voor het eerst het ouderlijk nest. De weken nadien hingen ze steevast rond in de omgeving van het Zwin Natuur Park. Ze maakten enkele heel korte uitstapjes in de onmiddellijke omgeving, maar ze bleven trouw terugkeren naar hun geboorteplaats.

Op 13 augustus werden ze rond 11u15 nog waargenomen in de Kleyne Vlakte in het Zwin. Een Zwingids zag daar toen een groepje van 9 jonge ooievaars opstijgen en richting Sluis vertrekken. Wellicht zijn ze daar beginnen thermieken, en dan zuidwaarts gegaan.

Omstreeks 12u45 werd een groep van 8 overtrekkende ooievaars waargenomen in Bloemendale, aan de westkant van Brugge. Dankzij de zendergegevens weten we dat onze vier zenderooievaars ook langs de westrand van Brugge zijn getrokken. Het totale groepje jonge ooievaars dat zich de voorbije dagen ophield in het Zwin telde nog 10 exemplaren. Als we alles samen leggen is het realistisch om te veronderstellen dat het groepje jonge Zwin-ooievaars rond de middag het Zwin achter zich liet en kort nadien net ten westen van Brugge zuidwaarts trok.

De zenderdata tonen aan dat het vanuit Brugge pal zuidwaarts ging, langs Roeselare en Kortrijk. Ze verlieten België ter hoogte van Moeskroen. Ten zuiden van Rijsel bogen ze opvallend genoeg sterk af naar het westen en uiteindelijk zelfs naar het noordwesten.
De namiddag en late avond van 14 augustus was er een passage van een onweerszone in onze contreien. De kans is groot dat de onverwachte afbuiging naar het westen een manier was om die naderende onweerszone te ontwijken. Het moet wel angstaanjagend zijn voor die jonge onervaren ooievaars om, vliegend op een flinke hoogte, in de verte zo’n onweersfront te zien aankomen!

Uiteindelijk hielden ze halt in het dorpje Lillers, in het departement Pas-de-Calais. In vogelvlucht net geen 110 kilometer van het Zwin. Doordat ze er via een omweg naartoe waren gevlogen was de totale afgelegde afstand groter dan dat. Niet slecht voor een eerste dag! De vogels overnachten per twee op enkele gebouwen net buiten het dorp. Kris en Guido (nestgenoten) overnachten op een verfraaide hoeve. Esperanza en Cora kozen voor een andere boerderij iets minder dan twee kilometer verderop.